🟥 شرط جدید مجلس برای حذف یارانه‌بگیران | معیار تازه برای شناسایی دهک‌های پردرآمد

در راستای اجرای بند (پ) تبصره (۱۳) قانون بودجه سال ۱۴۰۴، مجلس شورای اسلامی و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی معیار جدیدی برای حذف یارانه نقدی خانوارهای پردرآمد اعلام کرده‌اند. بر اساس این معیار، اگر هزینه‌های جاری یک خانواده سه‌نفره در بازه شش‌ماهه بیش از ۳۰ میلیون تومان باشد، آن خانوار از فهرست یارانه‌بگیران حذف خواهد شد

📊 جدول معیارهای جدید حذف یارانه نقدی

شاخص ارزیابی مقدار تعیین‌شده دوره محاسبه وضعیت دارایی‌ها
هزینه جاری خانوار ۳ نفره بیش از ۳۰ میلیون تومان ۶ ماهه بدون احتساب مسکن، خودرو و ملک
نوع هزینه‌ها خوراک، کالاهای اساسی، مصرف روزانه فقط هزینه‌های جاری دارایی‌های ثابت لحاظ نمی‌شود
دهک‌های هدف حذف هشتم، نهم و دهم طبق قانون بودجه مشمول حذف یارانه نقدی

🧠 جزئیات محاسبه هزینه‌های جاری

هزینه‌های جاری خانوار شامل خرید خوراک، کالاهای مصرفی، پوشاک، لوازم بهداشتی و سایر اقلام روزمره است. این محاسبه به‌صورت میانگین شش‌ماهه انجام می‌شود و دارایی‌هایی مانند خانه، خودرو و زمین در این ارزیابی لحاظ نمی‌شوند. هدف از این تفکیک، تمرکز بر رفتار مصرفی خانوارها و نه دارایی‌های بلندمدت آن‌هاست

📌 جدول مقایسه‌ای هزینه‌های جاری و دارایی‌های خانوار

نوع هزینه در محاسبه حذف یارانه لحاظ می‌شود؟ توضیح
خوراک و کالاهای اساسی ✅ بله شامل مواد غذایی، پوشاک، لوازم مصرفی
اجاره مسکن ❌ خیر از محاسبه خارج شده است
خودرو و ملک ❌ خیر دارایی‌های ثابت محسوب می‌شوند
خدمات درمانی و آموزشی ✅ بله در صورت پرداخت مستقیم توسط خانوار

🗣 اظهارات رسمی مسئولان

علی بابایی کارنامی، رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس، در گفت‌وگویی اعلام کرد که این روش فعلاً به‌صورت موقت اجرا می‌شود و هدف آن، شناسایی دقیق‌تر دهک‌های پردرآمد است. وی تأکید کرد که حدود سه میلیون نفر با این روش از فهرست یارانه‌بگیران حذف خواهند شد.

احد رستمی، رئیس مرکز مطالعات رفاه ایرانیان نیز اعلام کرد که این اقدام در چارچوب برنامه هفتم توسعه و با هدف بازتوزیع منابع به دهک‌های پایین‌تر انجام می‌شود. وی افزود که منابع حاصل از حذف یارانه نقدی دهک‌های بالا، صرف حمایت از خانوارهای محروم و افزایش اعتبار کالابرگ خواهد شد.

📅 جدول زمان‌بندی اجرای طرح حذف یارانه

مرحله زمان اجرا اقدام انجام‌شده نهاد مسئول
مرحله اول مرداد ۱۴۰۴ حذف یارانه یک میلیون خانوار وزارت رفاه
مرحله دوم شهریور ۱۴۰۴ بررسی هزینه‌های جاری خانوارها مرکز مطالعات رفاه
مرحله سوم پاییز ۱۴۰۴ بازنگری در دهک‌بندی‌ها سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها

📱 سامانه ثبت اعتراض و بررسی وضعیت

سرپرستان خانوارهایی که یارانه آن‌ها قطع شده یا در معرض حذف قرار دارند، می‌توانند با مراجعه به سامانه حمایت به نشانی اطلاعات خود را بررسی و در صورت نیاز، اعتراض ثبت کنند. اطلاعات درآمدی، تراکنش‌های بانکی و محل سکونت در این سامانه با داده‌های ثبتی دستگاه‌های متولی صحت‌سنجی خواهد شد.

📌 جدول راه‌های پیگیری وضعیت یارانه

روش توضیح دسترسی
سامانه حمایت مشاهده وضعیت دهک‌بندی و ثبت اعتراض آنلاین
دفاتر پیشخوان دولت بررسی حضوری وضعیت یارانه حضوری
تماس با مرکز پاسخگویی دریافت اطلاعات و راهنمایی تلفنی
اپلیکیشن رفاه ایرانیان مشاهده سوابق پرداخت و دهک‌بندی موبایل

🔍 تحلیل اقتصادی و اجتماعی

اجرای این طرح می‌تواند به هدفمندتر شدن پرداخت یارانه‌ها کمک کند و منابع مالی را به سمت دهک‌های پایین‌تر هدایت کند. با حذف یارانه نقدی از خانوارهایی که هزینه‌های جاری بالایی دارند، دولت می‌تواند اعتبار بیشتری برای کالابرگ الکترونیکی، حمایت از محرومان و تقویت نظام رفاه اجتماعی اختصاص دهد.

با این حال، نگرانی‌هایی درباره دقت محاسبه هزینه‌های جاری و احتمال حذف اشتباهی برخی خانوارها وجود دارد. کارشناسان پیشنهاد کرده‌اند که ارزیابی‌ها باید با دقت و شفافیت بیشتری انجام شود تا عدالت اجتماعی حفظ گردد.

📌 جدول فرصت‌ها و چالش‌های طرح حذف یارانه

عامل فرصت چالش
بازتوزیع منابع افزایش حمایت از دهک‌های پایین کاهش رضایت دهک‌های حذف‌شده
شفاف‌سازی مصرف خانوار بهبود سیاست‌گذاری اقتصادی پیچیدگی در ارزیابی دقیق هزینه‌ها
حذف یارانه نقدی کاهش فشار بودجه دولت احتمال خطای سیستمی در دهک‌بندی
تقویت کالابرگ افزایش قدرت خرید اقشار ضعیف نیاز به زیرساخت‌های دیجیتال قوی

🏁 جمع‌بندی

شرط جدید مجلس برای حذف یارانه‌بگیران، بر اساس میانگین هزینه‌های جاری خانوارها در یک بازه شش‌ماهه، گامی تازه در مسیر هدفمند کردن یارانه‌هاست. با اجرای این طرح، حدود سه میلیون نفر از فهرست یارانه نقدی حذف خواهند شد و منابع حاصل از این اقدام، صرف حمایت از اقشار محروم خواهد شد.

دکمه بازگشت به بالا